İsveç başbakanı, İskandinav devletinin tıkanmış NATO üyelik hedefi üzerindeki diplomatik çıkmazı kapatmak için son bir girişim olarak Pazartesi günü Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya gelecek.
Üzerinde yayınlanan:
Litvanya’nın başkenti Vilnius’taki bir ittifak zirvesinin arifesinde yapılan yüksek riskli görüşmeler, NATO’nun Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaşı karşısında birlik göstermeye istekli olmasıyla geldi.
Hem NATO hem de Beyaz Saray, Kremlin’in Türkiye ile olan güçlü bağlarını Batılı müttefikler arasında bölünmeler başlatmak için kullanmaya çalıştığından korkuyor.
ABD Başkanı Joe Biden bekleniyor iki günlük etkinliğin oturum aralarında Erdoğan ile görüştüğünde konuyu gündeme getirmek için.
Erdoğan, İsveç’in Stockholm’ün “sokaklarında dolaşan” şüpheli Kürt militanlarla başa çıkma sözünü yerine getirmemesi olarak adlandırdığı durumdan sık sık duyduğu hayal kırıklığını dile getirdi.
Erdoğan’ın ofisinden aktarılan sözlerinde Türk lider, “İsveç doğru yönde bazı adımlar attı.” Biden Pazar günü bir görüşmede.
Ancak Erdoğan, İsveç’in Kürt yanlısı grupların “terörü özgürce öven gösteriler düzenlemesine izin verme kararının bu adımları geçersiz kıldığını” söyledi.
Erdoğan’ın duruşu Kremlin dostu Macaristan Başbakanı Viktor Orban tarafından destekleniyor.
İki ülke, İsveç’in ABD önderliğindeki bloğun 32. üyesi olması için gereken oybirliğiyle onayın önünde hâlâ duran tek NATO üyesi olmaya devam ediyor.
Macaristan, Erdoğan’ın izinden gideceğinin ve Türkiye’nin yeşil ışık yakması halinde İsveç’in üyeliğini onaylayacağının güçlü sinyallerini verdi.
NATO başkanı Jens Stoltenberg, Pazartesi günü Erdoğan ile İsveç Başbakanı Ulf Kristersson arasında gerçekleşen görüşmeden Türkiye’nin destek taahhüdüyle çıkmayı umuyor.
‘En iyi karar’
Analistler, Erdoğan’ın milliyetçi kimlik bilgilerini muhafazakar tabanına karşı oynayarak kazandığı zorlu bir Mayıs seçimlerinden sonra duruşunu yumuşatacağını umuyorlardı.
Anlaşmazlık, komşuların onlarca yıllık askeri uyumsuzluğa son vermesi ve Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinden sonra NATO’nun sağladığı nükleer şemsiyenin altına sığınmasının ardından Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya ile imzaladığı bir anlaşmadan kaynaklanıyor.
Stoltenberg’in geçen yılki NATO zirvesinde incelediği bir anlaşma, İsveç ve Finlandiya’yı terörle mücadele yasalarını sıkılaştırma ve şüpheli militanları Türkiye’ye teslim etme taahhüdünde bulundu.
Erdoğan, Finlandiya’ya karşı çok daha az şikayet besledi ve Helsinki, 4 Nisan’da ittifaka resmen kabul edildi.
İsveç o zamandan beri mevzuatını değiştirdi ve Erdoğan’ın 2019’da Kuzey Suriye’ye tek taraflı bir saldırı başlatmasının ardından Türkiye’ye uyguladığı silah ambargosunu kaldırdı.
İsveç hükümeti geçen ay, Kürt yanlısı PKK milislerini desteklemiş olan ve uyuşturucu kaçakçılığından hüküm giymiş bir kişiyi de iade etmeyi kabul etti; bu, Stoltenberg’in geçen hafta kamuoyuna yaptığı açıklamalarda oynadığı bir ilkti.
Ancak Erdoğan, İsveç polisinin PKK yanlısı gösterilere ve İslam karşıtı figürlerin Kuran’dan sayfalar yaktığı protestolara izin verme kararlarını değerlendirdi.
Geçen ayın sonlarında böyle bir protesto, Müslüman dünyasında öfke gösterilerini ateşledi.
İsveç hükümeti, “İslamofobik” eylemi resmi olarak kınadı.
Ancak aynı zamanda İsveç’in “anayasal olarak korunan toplanma, ifade ve gösteri yapma özgürlüğü hakkına” sahip olduğunun da altını çizdi.
Erdoğan iknaya hâlâ açık olduğunu ve henüz kararını vermediğini ima etti.
Perşembe günü yaptığı açıklamada, Türkiye “(İsveç’in üyeliği konusunda) en iyi kararı verecek” dedi.
(AFP)
